We ervaren allemaal lichamelijke en geestelijke veranderingen bij het ouder worden, ook al zijn die zo geleidelijk dat we ze nauwelijks opmerken. Toch kunnen normale veranderingen zoals langzamere reactietijd, nachtblindheid en pijn of stijfheid van grote invloed zijn op onze rijvaardigheid.
Het kan zelfs zijn dat u zich van de veranderingen in uw eigen rijstijl bewust bent, maar u zorgen maakt dat u uw rijbewijs kunt kwijtraken als u deze zorgen deelt.
Ergotherapeuten werken samen met oudere volwassenen om ze zo lang mogelijk en ondanks leeftijdsgebonden veranderingen veilig te laten autorijden. Als autorijden niet langer veilig is, identificeren ze andere manieren om onafhankelijk en actief te blijven. De volgende tips zijn door ergotherapeuten gedeeld om oudere volwassenen te helpen om te blijven autorijden en mobiel te zijn in de buurt.
Veilig auto blijven rijden?
Zelfstandig en onafhankelijk blijven, wie wil dat nou niet? Vooral als u altijd zelf auto gereden hebt, kan het lastig zijn om de vrijheid die dat biedt op te geven. Wat doet u als autorijden niet of lastig gaat, bijvoorbeeld doordat u een blessure of handicap heeft of een dagje ouder wordt? Er zijn veel oplossingen waarmee u misschien toch kunt autorijden. Bijvoorbeeld met een goede handgreep, een extra grote spiegel of een draaischijf. Waar let u op bij het kiezen van een aanpassing en wat betekent een aanpassing voor uw rijbewijs?
Zijn aanpassingen nodig of bent u onzeker tijdens het autorijden?
Wat gaat goed bij het autorijden en wat minder? Wat gaat niet meer en zou u wel weer graag willen? Misschien vindt u het prettig dit op papier te zetten en zo voor uzelf helder te krijgen wat uw wensen zijn. Zo kan het zijn dat u met een simpele aanpassing al geholpen bent. Of bent u onzeker in het rijden en hebt u wat coaching nodig?
Advies van de ergotherapeut voor veilig autorijden
De ergotherapeut kan samen met u de mogelijkheden onderzoeken voor een simpele aanpassing, maar ook een gespecialiseerd bedrijf inschakelen als het een uitgebreide aanpassing moet zijn. Ook kan de ergotherapeut u tips geven als u onzeker bent geworden bij het autorijden of u doorverwijzen naar een gespecialiseerde rijschool. In alle gevallen is het advies van de ergotherapeut afgestemd op uw specifieke situatie.
Vergoeding auto-aanpassingen
Een auto-aanpassing wordt soms vergoed, maar helaas vaak ook niet. Goed om van tevoren te weten. Waar kunt u meer informatie vinden over mogelijke vergoedingen? Dat hangt af van waarvoor u de aanpassing nodig hebt.
Gebruikt u uw auto volledig privé? Dan kan uw gemeente via de WMO u soms tegemoet komen in de kosten. Dit verschilt per situatie en per gemeente. De ergotherapeut kan behulpzaam zijn bij het indien en begeleiden van de aanvraag voor een aanpassing.
Handig om te weten: de kosten van de autoaanpassing zijn over het algemeen eenmalig aftrekbaar bij de Belastingdienst, dan vallen deze kosten namelijk onder bijzondere ziektekosten.
Geldt een gewoon rijbewijs bij een aangepaste auto?
Mocht er sprake zijn van een technische aanpassing van de auto, dan geldt een gewoon rijbewijs vaak niet meer. Uw medische geschiktheid moet dan opnieuw worden getoetst, via het CBR.
Als u uw nieuwe rijbewijs heeft opgehaald bij het gemeentehuis, kun u de aanpassing voor uw auto of uw nieuwe aangepaste auto aanvragen. Als de eigen auto aangepast is, moet de auto opnieuw gekeurd worden door het RDW.
Heeft u een gehandicapten parkeerkaart nodig?
Een gehandicaptenparkeerkaart moet bij het WMO-loket van uw gemeente worden aangevraagd. Dit kan de ergotherapeut voor u in gang zetten. Om in aanmerking voor een dergelijke kaart, moet u het zo zijn dat u niet meer dan 100 meter met hulpmiddel kunt lopen. Vaak volgt na de aanvraag een keuring door de arts, die nagaat of u in aanmerking komt voor een kaart. Volgens de wet moet uw beperking van ‘langdurige aard’ zijn om een gehandicaptenparkeerkaart te kunnen krijgen.
Extra informatie bij autorijden op een hogere leeftijd
Zelf gekeurd worden, net als uw auto voor extra veiligheid.
- Laat een lichamelijk onderzoek doen om veranderingen te identificeren die van invloed kunnen zijn op uw rijvaardigheid, en om te zien of ze voortvloeien uit medicatie, voeding, fitheidsniveau of andere aan te pakken factoren.
- Doe een rijvaardigheid zelf-test, zoals die beschikbaar is via de AAA Foundation for Traffic Safety op www.aaafts.org
- Ga naar een CarFit-bijeenkomst bij u in de buurt, waar experts suggesties doen over hoe u uw auto kunt personaliseren, zodat die optimaal is wat betreft zicht, comfort en veiligheid (see www.CarFit.org). Uw rijvaardigheid wordt hier niet getest.
- Blijf lopen, blijf fit! Het vermogen om een stuk te wandelen geeft u de meeste keuze als bestuurder, passagier of voetganger.
Een ergotherapeut biedt expertise om:
- Te kijken naar aanpassingen om eventuele issues aan te pakken, die bij een lichamelijk onderzoek naar voren zijn gekomen.
- Suggesties te doen op basis van uw specifieke vaardigheden en behoeftes, zoals het alleen rijden van bekende routes, overdag en via secundaire wegen.
- Op CarFit bijeenkomsten samen te werken met een team van professionals om er zeker van te zijn dat uw auto is aangepast naar de beste “fit” of pasvorm voor u. CarFit bijeenkomsten richten zich alleen op de “fit” van de auto en niet op iemands rijvaardigheid.
- Met zorgverleners of vrijwillige automobilisten kijken naar de bezigheid van het autorijden door manieren te delen waardoor het proces wordt vereenvoudigd om passagiers in en uit een auto te helpen, om te gaan met hun mobiliteitshulpmiddelen (rollators, scooters) en door andere manieren te laten zien om hen veilig en comfortabel te laten zijn.
U wilt verzekerd zijn van uw veiligheid en die van anderen
- Kies ervoor om alleen op bekende wegen te rijden, overdag, als het niet druk is, als u goed uitgerust bent en met zo min mogelijk afleiding.
- Onderga een rijvaardigheidsevaluatie door een ergotherapeut om te bepalen welke vaardigheden aangepakt moeten worden, zodat u veilig kunt blijven autorijden of dat weer kunt gaan doen.
- Accepteer een aanbod om mee te rijden, of vraag vrienden of buren om mee te mogen rijden, als u niet op uw gemak bent om auto te rijden (bijv. bij slecht weer, bij vermoeidheid, in het donker, op onbekend terrein). Breng uzelf en anderen niet in gevaar.
- Zoek uit wat de regels zijn waaraan oudere automobilisten moeten voldoen, zoals frequentere oogcontroles of keuring na een beroerte of ernstige ziekte.
Een ergotherapeut biedt expertise om:
- Een uitgebreide evaluatie van de rijvaardigheid te doen, waarbij alle aspecten van uw rijstijl tegen het licht worden gehouden. Het doel van de evaluatie is niet om te bewijzen of u al dan niet veilig bent, maar om punten van zorg vast te stellen en aan te pakken en u zo lang mogelijk veilig te laten autorijden.
- Aanpassingen aan auto en apparatuur te suggereren om uw specifieke behoeftes aan te pakken, zoals bredere spiegels, handbesturing, een lift voor een scootmobiel, etc.
U wilt mobiel blijven in de buurt, als u niet langer veilig kunt autorijden
- Biedt aan om iets terug te doen als u kunt meerijden.
- Kijk naar de taxidiensten bij u in de buurt. Soms is het goedkoper om vooraf een aantal ritten af te spreken.
- Kijk naar activiteiten waarbij u niet hoeft te rijden. Is er een buurthuis om de hoek waar vrienden elkaar ontmoeten? Een winkel, waar u nog niet eerder aan gedacht heeft?
Een ergotherapeut biedt expertise om:
- Vast te stellen of u in staat bent om het openbaar vervoer te gebruiken (kunt u bijv. naar de halte lopen, in de bus stappen, etc?). Als dat niet zo is, kan de ergotherapeut u helpen om deze vaardigheden te verwerven.
- Informatie te delen over supermarkten, gebedshuizen, gemeentehuizen, etc die vervoer of bezorging aanbieden, als het openbaar vervoer voor u geen optie is.