Zaken als te ver van de stoep parkeren, moeite hebben met het wisselen van rijstrook, kleine ongelukjes, verdwalen op bekend terrein of verkeerd in- of uitvoegen op de snelweg kunnen de eerste signalen zijn dat een oudere volwassene niet langer veilig autorijdt.
De volgende tips zijn door ergotherapeuten met vrienden en familieleden gedeeld om oudere automobilisten te helpen zo lang mogelijk veilig te blijven rijden en toch onafhankelijk te blijven als autorijden niet meer gaat.
Het onderwerp ‘veilig rijden’ aansnijden
- Onthoud dat het doel is om de waardigheid, onafhankelijkheid en veiligheid van de betrokkene te behouden, en niet om ervoor te zorgen dat de betrokkene niet meer autorijdt.
- Identificeer specifiek onveilig rijgedrag, gericht op feiten (bijv. “Het viel me op dat niet kijkt als je achteruit rijdt”) en niet op algemene zorgen (bijv. “Ik vind het maar niets dat je nog steeds autorijdt”). Praat nooit over autorijden terwijl u in de auto zit.
- Vraag de betrokkene om een lichamelijk onderzoek te ondergaan om te bepalen of veranderingen te maken hebben met medicatie, voeding, letsel of het ouder worden.
- Stel voor dat de betrokkene naar een CarFit bijeenkomst gaat, waar experts manieren zullen suggereren om iemands auto te personaliseren op het punt van zicht, comfort en veiligheid (zie www.CarFit.org).
Een ergotherapeut kan:
- De discussie zo inrichten dat die hulpvaardig is in plaats van bedreigend, door de bestaande vaardigheden te benadrukken en in elk stadium de mogelijkheden te overwegen.
- Persoonlijke aanbevelingen doen, zoals het alleen rijden van bekende routes, overdag en over secundaire wegen.
- Bijdragen aan de gratis toegankelijke CarFit bijeenkomsten, die zich alleen richten op de vraag of de bestuurder en de auto bij elkaar passen – niet of iemand veilig kan rijden.
- Helpen bij het ontwikkelen van een “vervoersplan”. Net zoals we, als we ouder worden, plannen maken voor onze huisvesting en financiën, moeten we ook kijken naar de vervoersmogelijkheden om er zeker van te blijven dat we als bestuurder en/of passagier toegang houden tot onze gemeenschap.
Actie ondernemen als blijkt dat betrokkene niet meer veilig kan autorijden
- Vraag de betrokkene om een rij-evaluatie te ondergaan bij een ergotherapeut.
- Bied alternatief vervoer aan, totdat de evaluatie kan worden gedaan. Laat een onveilige bestuurder niet doorrijden.
- Zoek uit wat de regels zijn. Veel staten eisen van oudere bestuurders regelmatiger testen van het zicht en rijvaardigheden. Anderen eisen aanmelding en onderzoek als iemand na een beroerte of andere ernstige ziekte door wil rijden.
Een ergotherapeut kan:
- Een “medisch risicovol autorijden screening” aanbieden, of een uitgebreide rijvaardigheidstest, waarbij alle aspecten van iemands rijvaardigheid aan de orde komt. Het doel van deze evaluatie is niet om aan te tonen of iemand veilig of onveilig rijdt, maar om te kijken naar zorgpunten en de betrokkene zo lang mogelijk veilig te laten autorijden.
- Zoeken naar veilige oplossingen, zoals voertuigaanpassingen en apparatuur die speciaal gericht is op iemands behoeftes, zoals bredere spiegels, stoelverhogers, handbesturing, plaatsbepaling en navigatietechnologie, zoals On-Star of GPS, apparatuur om hulpmiddelen voor mobiliteit op te bergen, etc.
Alternatieven bieden als autorijden niet meer gaat
- Vraag vrienden, familie of buren, die zouden kunnen rijden. Dit werkt het beste als de betrokkene iets terug kan doen (bijv. een pakketje in ontvangst nemen als de buren niet thuis zijn, planten water geven, af en toe een etentje organiseren, etc.)
- Kijk of supermarkten, gebedshuizen, winkelcentra, gemeentehuizen, etc. vervoers- of bezorgdiensten aanbieden.
- Kijk naar vrijwilligerscentrales, taxicentrales en openbaar vervoer.
Een ergotherapeut kan:
- Vaststellen of openbaar vervoer een optie is. Voldoet iemand bijvoorbeeld aan de eis van de vervoerder om naar de halte te lopen? Hoog genoeg kunnen instappen? De metro gebruiken zonder te verdwalen? Ophaal en afzet-afspraken maken en onthouden? Als dat niet zo is, zal de ergotherapeut zich focussen op manieren om de hordes te omzeilen.
- Als openbaar vervoer niet mogelijk is, andere opties aan te bieden voor vervoer in de buurt, op basis van iemands persoonlijke behoeftes en middelen.